Bố mẹ không biết về nghệ thuật, vẫn có thể hướng dẫn trẻ trải nghiệm và thực hành.

Bài học “vỡ lòng” cho bất cứ quá trình trải nghiệm nghệ thuật nào cũng bắt đầu từ QUAN SÁT. Với Hội hoạ cũng vậy, trẻ em cần học kỹ năng quan sát của mình từ bé xíu và trau dồi xuyên suốt quá trình thực hành nghệ thuật cùng các kỹ năng và kiến thức khác. Bố mẹ hoàn toàn có thể hướng dẫn trải nghiệm nghệ thuật cho con ngay từ những kỹ năng đầu tiên này. Ví dụ, cùng tập quan sát và mô tả lại chi tiết đồ vật, phong cảnh, các chủ đề của trẻ yêu thích. Khi quan sát với sự chú tâm sẽ giúp trẻ nhận dạng, phân biệt được hình dáng, màu sắc, chi tiết, điểm đặc trưng,...của vật. Từ đó, các con sẽ ghi nhớ rồi phản ánh qua tranh vẽ. Tiếp đó, khi trẻ thực hành vẽ, bố mẹ tiếp tục tập cho trẻ quan sát bằng cách đưa ngón tay chỉ vào các chi tiết của vật theo thứ tự: chỉ theo đường viền của vật để trẻ hình dung đường bao bên ngoài, rồi chỉ đến các chi tiết bên trong. Khi trẻ hoàn thành, chúng ta có thể cùng trẻ cảm thụ, phân tích tác phẩm, bàn luận về câu chuyện trong tranh để hiểu trẻ đang vẽ gì, tạo ra thứ gì, cùng nhau đặt tên và tạo ra câu chuyện, từ đó gợi ý cho con sáng tạo thêm những chi tiết mới. Điều quan trọng nhất khi hướng dẫn hoạt động vẽ cho con không phải khả năng hội hoạ cao siêu hay kiến thức uyên bác về lĩnh vực này của bố mẹ. Một tinh thần cởi mở và tâm thế đồng hành sẽ giúp bố mẹ bớt e ngại khi tổ chức hoạt động cho con cũng như khuyến khích con phát triển . Danh hoạ Pablo Picasso cũng đã nói “It took me 4 years to paint like Raphael but a lifetime to paint like a child” (tạm dịch: “Tôi mất 04 năm để vẽ như Raphael nhưng mất cả đời để vẽ như một đứa trẻ”) Không có giới hạn hay quy chuẩn nào là luôn đúng trong các sản phẩm sáng tạo của những “nghệ sĩ bé”. HSVC tin rằng, mỗi đứa trẻ sinh ra đều chứa đựng sự hồn nhiên và năng lực sáng tạo riêng của mình.

Bố mẹ hãy cởi mở, không đánh giá đúng - sai, xấu- đẹp hay áp đặt những tiêu chuẩn- vốn chỉ mang tính chất tương đối, lên tranh vẽ của con. Những thói quen tưởng chừng nhỏ nhặt này hình thành nỗi sợ “vẽ xấu” trong trẻ, từ đó hạn chế cơ hội trải nghiệm và bộc lộ khả năng sáng tạo. Hãy dành những lời động viên, khuyến khích con tiếp tục vẽ. Trong quá trình trải nghiệm, đôi khi bố mẹ sẽ phát hiện ra, trẻ không chỉ phản ánh như sự vật ở đúng bản chất mà còn sáng tạo thêm rất nhiều ý tưởng, hình ảnh thú vị theo cách riêng của mình cùng rất nhiều năng lượng tích cực bên trong. Hãy tôn trọng, đồng hành và khơi gợi để trẻ tiếp tục bộc lộ.Ngoài ra, bố mẹ cũng có thể tìm kiếm và tham khảo các hoạt động nghệ thuật cho con theo độ tuổi trên Internet hay tham gia chia sẻ trong các cộng đồng/hội nhóm khác. Khi chịu khó tìm hiểu, bố mẹ sẽ thấy rằng những ý tưởng vô cùng đơn giản nhưng lại rất vui và hiệu quả bất kể chúng ta có phải người hiểu biết về nghệ thuật hay không.Một đứa trẻ học về nghệ thuật không nhất thiết để trở thành một hoạ sĩ chuyên nghiệp. Nghệ thuật giúp rèn luyện, củng cố các kỹ năng xã hội, nhận thức, thể chất và các giác quan của trẻ đặc biệt.Các kỹ năng này được hình thành và rèn luyện thông qua trải nghiệm nghệ thuật sẽ trau dồi khả năng học tập suốt đời của trẻ. Do đó, trong quá trình phát triển của trẻ, bố mẹ đóng một vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt con trải nghiệm nghệ thuật cho dù có hiểu biết hay chuyên môn hay không. Bên cạnh việc giúp trẻ rèn luyện khả năng quan sát, tạo lập một không gian và điều kiện trải nghiệm góp phần duy trì và tạo hứng khởi cho trẻ.

1. Bắt đầu từ khu vực nhỏ

Đây có thể chỉ đơn giản là một góc tường, thành cầu thang, cánh cửa phòng ngủ hay thậm chí là một góc ngay phía trên bàn học của trẻ. Cứ mỗi lần trẻ hoàn thiện một sản phẩm nào đó từ hoạt động trải nghiệm hãy đính ngay tại khu vực của con. Ảnh chụp khoảnh khắc, cuống vé tham quan cũng có thể giúp trẻ gợi nhớ các trải nghiệm của mình.Gia đình có không gian hơn, bố mẹ có thể tích luỹ dần sản phẩm của con để thực hiện khu trưng bày tác phẩm của trẻ. Đây là nơi cả gia đình có thể xem và thảo luận về tác phẩm trẻ em. Điều này mang lại cho trẻ cảm giác tự hào và hoàn thành công việc, xây dựng thái độ “có thể làm được” và nâng cao cảm giác về giá trị bản thân— đặc biệt là khi trẻ thấy người khác ngưỡng mộ công việc của mình.Hãy thật kiên nhẫn, “tích tiểu thành đại” là “chiến lược” xây dựng không gian sáng tạo cho trẻ. Hãy bắt đầu từ những việc thật nhỏ. Chẳng bao lâu, bố mẹ sẽ bất ngờ với không gian siêu đặc biệt này trong nhà đấy!

2. Mang nghệ thuật “về nhà”

Mang nghệ thuật về nhà bằng cách đặt những cuốn sách, tạp chí màu sắc, truyện tranh đa dạng trong tầm nhìn để trẻ có thể ngắm một cách trực tiếp. Không khó để bố mẹ có thể tìm kiếm hoặc sưu tầm chúng. Một cửa hàng sách báo cũ hay đơn giản là tấm poster/ phướn ấn tượng trên phố. Tất cả việc cần làm là bố mẹ chú ý hơn tới những hình ảnh đa sắc màu, mới lạ. Việc này không những giúp trẻ có thêm hứng thú với không gian luôn mới mẻ, mà còn là một cách để làm giàu kho hình ảnh trong trẻ.Ngoài ra, đừng quên giới thiệu câu chuyện xung quanh những thứ mà bố mẹ mang về. Có thể bố mẹ chưa hiểu gì về nội dung bên trong, nhưng những câu chuyện về bối cảnh (làm sao bố/mẹ có được bức tranh này) hay đơn thuần là cùng con bàn luận về thông tin hoặc hình ảnh bên trong, cũng là một cách để trẻ xây dựng câu chuyện và ghi nhớ, ấn tượng. Cùng đi xem triển lãm online nào!Trong bối cảnh dịch bệnh, nếu gia đình ngần ngại tới những nơi đông người như Bảo tàng hay phòng triển lãm, các triển lãm trực tuyến là một lựa chọn tuyệt vời.

Sử dụng Google hoặc theo dõi các đơn vị triển lãm trực tuyến để không bỏ lỡ các sự kiện triển lãm hay ho cho con. Không đặt nặng vấn đề con phải hiểu nội dung triển lãm như thế nào, hãy luôn cùng con bàn luận về các tác phẩm, gợi ra những hình khối và màu sắc, câu chuyện gần gũi với con

3. Nghệ thuật khuyến khích

Mỗi đứa trẻ đặc biệt là một tâm hồn thuần khiết và năng lực sáng tạo tiềm ẩn. Hãy kiên nhẫn với con và khuyến khích trẻ trải nghiệm qua lời khen ngợi. Có thể làm sáng tỏ một nhận xét như “Hình vẽ của con đẹp” bằng “Mẹ thích cách con vẽ những nét đậm và sử dụng màu đậm bên cạnh những màu nhạt”. Một lời khen chi tiết, khen vào sự nỗ lực sẽ giúp trẻ nhận thức rõ trẻ đang làm tốt ở yếu tố nào và ghi nhớ sâu hơn.